نقد ترانه “با هم دوستيم” فرشيد ادهمي

رسانه ریتم آینده_ماهنوش قضاوتي | فرشيد ادهمي كه پيش تر در زمينه ي آهنگسازي و نوازندگي در قطعاتی مثل ثانيه، روز سرد و جاذبه و… خوش درخشيده بود، این روزها در عرصه ي خوانندگي نيز فعاليت خود را آغاز كرده است.
«با هم دوستيم» قطعه اي از فرشيد ادهمي كه به تازگي با ترانه عاطفه حبيبي منتشر شده و واكنش هاي مثبت و منفي زيادي را با خود به همراه آورده است.
اگر بخواهیم واقع بینانه به این قطعه نگاه کنیم، اين ترانه بي ترديد ترانه اي در فضاي ترانه هاي امروز موسيقيِ ايران است. گاه ترانه خوش شانسي مي آورد و به واسطه قوت خود كاري موفق و يا به قول امروزي ها هيت مي شود و يا به واسطه تنظيم، ملودي، برند و نام خواننده نجات مي يابد. گاهي نیز موفقيت چنداني نصيبش نشده و به دست فراموشي سپرده مي شود. بدون در نظر گرفتن این موضوع، مساله اصلی به تكرار رسيدن ترانه ها و حرفي براي گفتن نداشتن آن ها است. شاعراني كه دايره واژگاني محدود و ساده را انتخاب مي كنند و اين روند، فضا و جريان موسيقي ايران را خواه ناخواه رو به ضعيف شدن پيش مي راند، به طوري كه ديگر خبر از آثاري مثل «باور نكن» و «امپراطور» و يا آلبومي مثل «عاشقانه ها» نيست. اكثر خواننده ها، حتي آن هايي كه كارهاي شان ترانه محور بوده است، به پخش كار هاي بازاري يا به اصطلاح «توو ماشيني» روي آورده اند.
عاطفه حبيبي ترانه سرايي است كه گرچه اصول قافيه، وزن، آرايه و ديگر قواعد ادبي را مي داند، اما استفاده از اين عناصر و خلاقيت، كمتر از او دیده می شود. او با دايره واژگاني خود سعي در خلق تصاوير بكر دارد، اما متأسفانه در اكثر كارهاي او به ساده نويسي و در نهايت تكرار بر مي خوريم. در عين حال اين موضوع غير قابل انكار است كه حبيبي در بين ترانه سرايان حال حاضر ماركت موسيقي، هوش خوبي براي نوشتن روي ملودي و هنر تلفيق اثر موسيقيايي با كلمات خود را دارد. نوشتن روي ملودي كار ساده اي نيست، اما اين موضوع را نمی توان، توجیهی برای محدوديت ِ ترانه سرا و ارائه یک کار ضعیف دانست.
ترانه «باهم دوستيم» در مواجهه با مخاطب آگاه ترانه، خيلي موفق ظاهر نشده است. در اين اثر، ساده نويسي نه تنها كمكي به قوت كار نكرده كه اثر را تبديل به همان به اصطلاح كار هاي توو ماشيني غير ماندگار كرده است و چيزي به مخاطب و ترانه اين روزها اضافه نمي كند.
ترانه منسجم جلو مي رود و ارتباط هاي افقي و عمودي را به هم نمي زند، اما قوافي كاملا قابل حدس و شنيده شده هستند، براي مثال آرومه و معلومه. اما با اين حال كوتاه بودن مصراع ها و زود رسيدن به قافيه به گوش خوش مي نشيند.
اگر كمي دقيق تر به متن كار نگاه كنيم و از جابه جايي اركان چشم پوشي كنيم، چيزي كه به چشم مي آيد حشو است. مثلاً: (من)قول ميدم يا (من)چه جوري طاقت بيارم عشق من بي تو. كه اگر “من” را حذف كنيم هيچ خللي در كار وارد نمي شود و فقط براي پر كردن ملودي آمده. در مطلع كار، ترانه سرا با يك تشبيه دم دستي شروع مي كند و بعد مي گويد: «با تو حسم روي ابراست» كه در معني و تأليف سردرگم است.
در ادامه مي شنويم: «توي گوشم ميگي من دلم (باته)» كه كلمه ي باهات خود كوتاه شده و تغيير يافته ي «با تو» مي باشد و نبايد دوباره كوتاه شود كه باز هم به ضرورت ملودي صورت گرفته است و اين اشتباه در ورس دو هم، با آوردن كلمه ي (بام) به همين منوال تكرار شده است.
به كُرِس مي رسيم می شنویم: «خيلي خوشحالم با هم دوستيم». اين مصراع در عين جديد و جسورانه بودن عاري از هرگونه تصويري است كه لذت ادبي را انتقال دهد، اما توسط تيم توليد كننده براي ترجيع بند انتخاب شده است و تأثير منفي غير قابل انكاري در زيبايي شناسي كار دارد. گرچه براي مخاطباني با محدوده سني نوجوان، اين مصراع كاملاً دلچسب است، اما اين اثر بيشترين ضربه را از همين مصراع خورده است.
در ورس دو به مصراعي بر مي خوريم كه مي گويد: «من شرط بستم اين آخريشه/ قلب تو سهم هيشكي غير من نميشه» اما مرجع ضمير «اين» نامشخص است و كژتابي دارد. در این مصراع مشخص نيست دقيقا چه چيزي مد نظر شاعر است كه باز هم لزوم پر كردن ملودي سبب آوردن كلمات بي كاربرد شده است.
ترانه سرا در پايان بندي هم در مجموع موفق عمل نكرده است. در كل نسبت به سایر كارهاي حبيبي مثل «دل ديوونه» كه حاصل همكاري موفق او با ادهمي است، با كار ضعيف تري رو به رو هستيم.
می‌توان گفت «باهم دوستيم» يك اثر نيمه موفق در جذب مخاطب عام و نوجوان و تا حدودي غیراستاندارد در تأليف است كه كفه ترازو از بابت تلفيق و موسيقي نسبت به تصاوير، خلاقيت و عناصر ادبي، سنگيني می‌کند. موسیقی کشور باید این روزها علاوه بر این‌که در مسیر بهتر کردن حال مردم پیش می رود، باید به ارتقاء سطح شنیداری مخاطبان نیز بیاندیشید.

به اميد شنيدن كارهايي بهتر و قوی‌تر از اين دو هنرمند.

منبع : اختصاصی ریتم آینده

انتهای پیام /